Miras Hukuku
Gerçek kişinin gaipliği ya da ölümü halinde, bu kişinin mal varlığının kimlere ve nasıl intikal edeceğini düzenleyen hukuk dalına miras hukuku denilmektedir. Kişinin ölümü ya da gaipliği sonucu kalan mal varlığı miras, mal paylaşımı yapılan kişilere de mirasçı denir. Mirasçı yasal ve atanmış olarak iki şekilde tespit edilmektedir. Tereke, kişiye bağlı olmaksızın ve mirasçılarına geçebilen mal varlığına denilmektedir. Kişinin ölümü ya da gaipliği sonucu terekenin tespiti davası ile bu kişinin mal varlığı tespit edilmektedir.
Zümre Sistemi Nedir?
Medeni kanunda zümre diğer bir deyişle derece sistemi kabul edilmiş olmakta ve yasal mirasçılar da bu zümre sistemine göre belirlenmektedir.
- Birinci derece yasal mirasçılar
- İkinci derece yasal mirasçılar
- Üçüncü derece yasal mirasçılar
Kanunla düzenlenen ve mirasçı olabilmek için kişilerin bir zümreye dahil olması gerekmektedir. Bunların dışında evlilik dışı olan soy bağı, tanıma veya hakim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba tarafından diğer mirasçılar gibi yasal mirasçı kategorisinde değerlendirilmektedir. Evlatlık ve alt soyu, sadece evlat edinenin mirasçısı olarak kabul edilmektedir. Evlat edinenin babasının mirası evlatlığa geçmemektedir.
Sağ Kalan Eşlerin Miras Payı Nasıl Değerlendirilmektedir?
Sağ kalan eşlerin miras payları, kanunlarla belirlenmiş olan bulundukları zümreye göre değişiklik göstermektedir.
- Miras bırakanın alt soyu ile mirasçı olunduğunda mal varlığının dörtte biri
- Miras bırakanın ana, baba zümresi ile mirasçı olunduğunda mal varlığının yarısı
- Miras bırakanın anne ve babası ile onların çocukları ile birlikte mirasçı olunduğunda mirasın dörtte üçü
- Miras bırakanın kimsesi kalmamışsa mal varlığının tamamı
sağ kalan eşin olmaktadır. Sağ kalan eş ya da yasal mirasçılar kalan mirası kabul etmeme hakkına sahip olmaktadır ve bu durumda reddi miras davası ile kalan tereke üzerinde hiç bir hak sahibi olamamaktadır.
Devletin Mirasçı Olma Durumu
Ölen bir kimsenin arkasında mirasçı kalmadığı durumlarda kişinin mirası devlete intikal etmektedir. Mirasçıların 3, dereceye kadar mirasçılarının ya da alt soyunun bulunmaması durumunda miras devlete intikal etmektedir.
Mirasın Mirasçılara İntikal Etmesi
Miras, mirası bırakanın ölümü halinde kendiliğinden mirasçılara intikal etmektedir. Mal varlığı ve mirasçılar ölüm anına göre belirlendiğinden ölüm anının bilinmesi önemli olmaktadır. Miras bırakanın mal varlığı miras bırakanın yerleşim yerinde açılmaktadır. Kanunla belirlenen ayrık durumlar dışında mirasçılar, miras bırakanın ayni haklarını, alacaklarını, diğer mal varlığı haklarını v.b gibi tüm haklarını doğrudan kabullenmiş olmaktadırlar. Atanmış mirasçılarda miraslarını kişinin ölümü halinde almaya hak kazanmaktadırlar. Yasal mirasçılar, zilyetlik hükümleri doğrultusunda, atanmış mirasçılara haklarını teslim etmekle yükümlüdürler.
Mirasçı Olmanın Şartları Nelerdir?
Bir kişinin mirasçı olabilmesi için, sağ olması, hak ehliyetine sahip olması ve mirastan yoksun olmaması gerekmektedir. Anne karnında doğmamış bir bebek, sağ doğması halinde mirasçı olabilmektedir. Doğumda ölen çocuk mirasçı olamamaktadır ve bu yüzden anne karnında cenin olarak bulunan bir mirasçı var ise, mal paylaşımının yapılması için beklemek gerekmektedir.
Sonuç olarak, miras hukuku çok geniş bir kanun olarak düzenlenmiştir. Bu konuların dışında mirastan yoksunluk, saklı pay, vasiyetname ve çeşitleri, vasiyetnamenin açılması, veraset ilamı, miras ortaklığı, miras elbirliği gibi kavramlarında bilinmesi gerekmektedir.
